Ο καθορισμός της έννοιας της κερδισμένης θέσης είναι απλός: το αποτέλεσμα της παρτίδας είναι ελεγχόμενο και εξαρτάται από αυτόν που την έχει. Δηλαδή, οι κινήσεις του θα καθορίσουν αν θα την εκμεταλλευτεί σωστά (νίκη) ή αν θα την απολέσει μερικώς (ισοπαλία) ή ολικώς (ήττα). Ο αντίπαλος δεν έχει λόγο στα δρώμενα, υπό την έννοια της άμεσης συμμετοχής στον καθορισμό του αποτελέσματος, αλλά μόνο την υποχρέωση της σθεναρής αντίστασης.

Ο κάθε σκακιστής έχει να παρουσιάσει αρκετές παρτίδες όπου δεν εκμεταλλεύτηκε με το σωστό τρόπο την κερδισμένη θέση που απέκτησε είτε έπειτα από εξαιρετικό σχεδιασμό είτε, απλά, έπειτα από τραγικά λάθη του αντιπάλου. Τότε ίσως να συνειδητοποίησε ότι η μετατροπή της κερδισμένης θέσης σε νίκη δεν είναι τόσο απλή υπόθεση .

Όπως σε όλα τα θέματα που έχουμε αναλύσει, έτσι και σε αυτό υπάρχουν χρυσοί κανόνες που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας και να ακολουθούμε σχεδόν ευλαβικά.

Α. Σταθεροποίηση πλεονεκτήματος: Το πλεονέκτη μα πρέπει να διατηρείται σταθερό ή και να αυξάνεται. Σε μία στρατηγικά κερδισμένη θέση, δεν είναι υποχρεωτικό το «κυνήγι» κάποιου μικρού υλικού με ταυτόχρονη παραχώρηση των πλεονεκτημάτων της. Η αύξηση της πίεσης και του ελέγχου πρέπει να είναι το πρώτο μέλημά μας.

Β. Έλεγχος αντίπαλου αντιπαιχνιδιού: Πρέπει να μη δίνουμε στον αντίπαλο δυνατότητες απελευθέρωσης της θέσης του. Αν δεν ξέρουμε πώς να συνεχίσουμε, άμεσα, διαλέγουμε μερικές «χρήσιμες» κινήσεις, περιμένοντας τη σωστή ευκαιρία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι πιο εύκολο να χειριζόμαστε μία κερδισμένη παρά μία χαμένη θέση! Υπομονή και επιμονή είναι τα βασικά στοιχεία εκμετάλλευσης της κερδισμένης θέσης.

Εάν θελήσουμε να προχωρήσουμε σε τακτικά θέματα, με στόχο υλικό ή επιπλέον στρατηγικό κέρδος, πρέπει πάντα να αξιολογούμε το βαθμό αντιπαιχνιδιού που έχουμε δώσει στον αντίπαλό μας. Αν καταλήξουμε ότι υπάρχει έστω και κάποιο ελάχιστο, τότε μάλλον θα έχουμε προχωρήσει σε αχρείαστες καταστάσεις. Αν ο αντίπαλος μας θυσιάσει υλικό για να αποκτήσει αντιπαιχνίδι, αναλύουμε πάντα τη δυνατότητα να μην το δεχτούμε και να συνεχίσουμε την πίεση μας ή, αν είμαστε υποχρεωμένοι να το δεχτούμε, εξετάζουμε τη δυνατότητα επιστροφής του (μερικής ή ολικής), καταστρέφοντας εντελώς το όποιο αντιπαιχνίδι του.

Γ. Αποφυγή άσκοπων περιπλοκών: Φυσικά, ο κανόνας αυτός δεν αναφέρεται σε περιπλοκές που είναι δυνατόν να καθορίσουν άμεσα και θετικά το αποτέλεσμα. Σε γενικές γραμμές, είναι καλύτερο να αποφεύγουμε τις περιπλοκές σε μία κερδισμένη θέση. Αν είμαστε όμως υποχρεωμένοι να τις ακολουθήσουμε, τότε τις εξετάζουμε ιδιαιτέρως προσεκτικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αντίπαλος μας δεν έχει τίποτα πια να χάσει και είναι φυσικό να επιθυμεί τις περιπλοκές, που σίγουρα θα του δώσουν περισσότερες δυνατότητες από αυτές που θα είχε με παθητική άμυνα.

Δ. Ψυχολογικός τομέας: Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δώσουμε στον ψυχολογικό τομέα. Πολλοί σκακιστές έχουν την κακή συνήθεια, μόλις βγάλουν μία κερδισμένη θέση, να χαλαρώνουν και να περιμένουν από τη θέση τους να κερδίσει μόνη της! Ένα σοβαρό λάθος, καθώς η παρτίδα δεν έχει τελειώσει ακόμα και συνεπώς πρέπει να προσπαθούμε με την ίδια (ή ίσως και περισσότερη! ) αμείωτη ένταση όπως και πριν. Το πλεονέκτημά μας έγκειται μόνο στο γεγονός ότι εμείς πλέον καθορίζουμε το αποτέλεσμα της παρτίδας.

Από το βιβλίο του Στράτου Γρίβα "Σκακιστική Προπόνηση"