Γνώμη για το σκάκι

Ο Αμερικανός γκραντ-μετρ Ρ. Φάιν ονομάζει τον συνδυασμό «Ποίηση του σκακιού». Θεωρεί πώς ο συνδυασμός στο σκάκι παί­ζει τον ίδιο ρόλο, ότι η μελωδία στη μουσική.

Αντίθετα ο συμπατριώτης του γκραντ-μετρ. Υ. Μπράουν εκ­φράζεται κατ' άλλον τρόπο — Σκακιστική παρτίδα χωρίς συνδυα­σμό, λέγει, — είναι σαν ένας μακρύς δρόμος χωρίς καμία ταβέρ­να.

* * *

Τσιμπάει σαν μπεμπίκι

Οι διεθνείς μετρ Κρήστιανσεν και Λεο Ρικς, που διευθύνουν τη σκακιστική εκπομπή στη Δανία χαρακτηρίζουν με ζωντάνια το στυλ των ξακουστών σκακιστικών του παρελθόντος και του πα­ρόντος.

Καπαμπλάνκα: Το στυλ του Καπαμπλάνκα ξεχωρίζει από κρυ­στάλλινη καθαρότητα, που θα 'λεγε κανένας πως κινεί τις φιγού­ρες στη σκακιέρα με δερμάτινα γάντια.

Μ. Ταλ: Η φύση του επιδαψίλευσε με πολλή πλούσια φαντασία ώστε να γίνει πραγματιστής σε τέτοιο βαθμό που θα 'ταν απαραί­τητο για την κατακράτηση του τίτλου του πρωταθλητή κόσμου για περισσότερο χρόνο»

Β Σμίσλοθ: Ο Σμίσλοβ κάνει εkπρώτης όψεως αβλαβείς κινήσεις, αλλά κάθε μια απ' αυτές τσιμπάει σαν μπεμπίκι.

* * *

Ποιος φταίει;

Ο Λόρδος Μπαύρον (1788 - 1824) είπε μια φορά πως η ζωή εί­ναι τόσο μικρή, για να χάνουμε χρόνο για το σκάκι. Σ' αυτό ο Ιρλανδός ποητής Τόμας Μουρ (1779 - 1852) απάντησε «Αν είναι έτσι, τότε δεν φταίει το σκάκι , αλλά η ζωή!.

* * *

Αλεχιν 4ος πρωταθλητής του κόσμου (1892 -1946)

Ερωτηθείς από τι αποτελείται η «σκακιστική ιδιοφυία». Μή­πως από τα μαθηματικά;

Οχι, γιατί ο Εμ. Λάσκερ είναι αυτός που κατέχει τα μαθημα­τικά όσο κανένας άλλος!

Μη δίνεται μεγάλη σημασία στην κληρονομικότητα. Μπορεί να είναι άριστος σκακιστής ακόμα και αν κανένας από τους προ­γόνους σου δεν αντίκρυσε σκακιέρα.

Μέσα μου γίνεται ένας παράξενος αγώνας ανάμεσα στη φαντασία από τη μια μεριά και τον νηφάλιο υπολογισμό από την άλλη. Αλλά η περίσσεια φαντασία και ο περίσσιος υπολογισμός είναι το ίδιο βλαβερά. Και το ένα και το άλλο μπορούν να σε πα­ρασύρουν σε αντίθετες κατευθύνσεις. Θα πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία με τη ζωντανή και λογική σκέψη. Αυτό κάνω εγώ δί­νοντας διέξοδο πότε στο ένα και πότε στο άλλο. Αλλά σχετικΕσείς βρήκατε νέα στρατηγική, επήνεσαν τον Φιλιντόρ...

Ναι αλλά στηρίζεται πάνω στις παλιές αρχές, σεμνά απάντησε εκείνος.

* * *

«Πού βρίσκεται το μυστικό της νίκης;», ρώτησαν τον Λάσκερ.

«Να προβλέψεις το αποτέλεσμα της παρτίδας», απάντησε ο μετρ.

* * *

«Αυτή είναι η πρώτη σου ήττα», είπαν με κακεντρέχεια στον Μόρφυ, όταν έχασε στον Γκάρβιτς την πρώτη παρτίδα του ματς. «Αυτή είναι η τελευταία του νίκη», προμάντεψε ο Μόρφυ. (Ο Γκάρβιτς έχασε το ματς και εγκατέλειψε το σκάκι για πάντα).

* * *

Ο Ρουσσώ είπε κάποτε: «Το Σκάκι, είναι πληκτική επιστήμη». Οταν έμαθε να παίζει άλλαξε γνώμη και είπε. «Το σκάκι είναι λε­πτή τέχνη». Οταν έφτασε τη δύναμη του μετρ που του επέτρεπε να παίζει στο CafedelaRegeneeαναφώνησε: «Το σκάκι είναι θαυμαστός αγώνας».

* * *

Το να μαθαίνεις σκάκι ποτέ δεν είναι αργά. Το σπουδαίο είναι να το καταλάβεις στην ώρα του.

* * *

Το καλύτερο αποτέλεσμα επιτυγχάνουν όχι εκείνοι που κάνουν περισσότερες καλές κινήσεις, αλλά εκείνοι που κάνουν λιγότε- ρες κακές.

* * *

Το σκάκι από τη μορφή του είναι παιχνίδι από το περιεχόμενο - τέχνη και από τη δυσκολία αφομοίωσης - επιστήμη.

Τιγκράν Πετροσιάν 9ος πρωταθλητής κόσμου.

Ρόμπερτ Φίσερ. «Το σκάκι, όπως και η ζωή είναι ολοκληρωτικός πόλεμος».

Ανατόλ Καρπώφ: «Το σκάκι για μένα είναι πρώτα απ' όλα αγώ­νας».

Πάμπλο Νερούδα: «Το σκάκι είναι μία από τις ανθρώπινες νίκες πάνω στον εαυτό του. Για μένα το σκάκι είναι ποίηση. Ποίηση του αγώνα, της σκέψης και της θέλησης».

Λένιν: «Toσκάκι είναι γυμναστική του νου>>,

Μέγας Ναπολέων: «Toσκάκι σαν παιχνίδι είναι πολύ σοβαρό, αλλά σαν τέχνη έχει πολύ παιχνίδι».

Candobiany- συγγραφέας: «Το σκάκι δεν είναι τυχερό παιχνίδι. Περιέχει καθαρή ευχαρίστηση και ικανοποίηση σαν ένα άγαλμα, έργο τέχνης, ή ένα ωραίο ποίημα.

Εμ. Λάσκερ: «Toκύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του σκακιού εί­ναι ο αγώνας που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον αγώνα που διεγείρει τα νεύρα τον ξένων ανθρώπων, που χύνεται αίμα και πέφτουν χτυπήματα, που αφήνουν σημάδια στα σώματα των αθλητών.

Ο Εβανς έγραψε το παραμύθι "Αδάμ και Εύα" όπου αναφέρει: «Ο Αδάμ εφεύρε το σκάκι για να απομακρύνει την Εύα από τις σκέ­ψεις για τον απαγορευμένο καρπό» .

/ Το Σκάκι είναι παιχνίδι βαθιά δημοκρατικό. Είναι συνάμα και έκ­κληση και προειδοποίηση. Έκκληση στα πιόνια να γίνουν βασίλισ­σες, και προειδοποίηση στους βασιλιάδες πως η εξουσία τους δεν είναι απεριόριστη. Το σκάκι εξισώνει όλες τις τάξεις.

«Στο τέλος του περασμένου αιώ­να γεννήθηκε μια καινούργια στάση απέναντι στο σκάκι. Η ερευνητική στάση».

Μποτβίνικ

«Ο μετρ του σκακιού έχει τόσο δικαίωμα να είναι άρρωστος όσο κι ένας στρατηγός στη μάχη».

Στάινιτς

«Ανάμεσα στα ιδιαίτερα γνωρί­σματα του Αλιέχιν ήταν και το γεγο­νός ότι προετοιμαζόταν προσεχτικά για όλα τα τουρνουά ένα προς ένα παίρνοντας υπ' όψη τη φύση και την ατομικότητα κάθ' ενός από τους αντιπάλους του».

Σπίλμαν

«Ο σωστός σκακιστής πρέπει να γνωρίζει καλά την ανθρώπινη φύση καθώς και την ψυχολογία του αντί­παλου, τη δύναμη της θέλησής του, τα νεύρα του, τα ατομικά του χαρα­κτηριστικά και ακόμα τη ματαιοδοξία του».

Αλιέχιν

Το άνοιγμα

Οι νέοι παίχτες που μιμούνται τους νεωτερισμούς των μετρ μπαί­νουν σε μεγάλους κινδύνους αν δεν έχουν προηγουμένως ελέγξει μόνοι τους τις λεπτομέρειες και τις συνέπειες αυτών των νεωτερι­σμών»

Αλιέχιν

«Θα ζήσουμε άραγε μέχρι την εποχή που στις σκακιστικές αί­θουσες θα υπάρχει η σαφή απαγό­ρευση «Οι θεατές απαγορεύεται να καπνίζουν και παίκτες να διώχνουν το κοινό παίζοντας ανιαρές βαριά­ντες αλλαγής επειδή έτσι τους κά­πνισε».

Ταρτακόβερ

Το μέσο της παρτίδας

«Το να χάσει κανείς τους αντικει­μενικούς του στόχους σε μια παρτί­δα ισοδυναμεί με καταστροφή του παιχνιδιού του».

Μπρονστάιν

«Δεν πρέπει χωρίς ιδιαίτερο λόγο να βάζουμε τον ίππο στην πίσω γραμμή (1η ή βη) αν μ' αυτό τον τρόπο κόβουμε την επικοινωνία των δύο πύργων».

Αλιέχιν

Αν κάνατε κάποιο λάθος ή ανα­κρίβεια δε χρειάζεται να αναστατω­θείτε και να σκέφτεστε πως όλα εί­ναι χαμένα. Πρέπει να προσανατολί­ζετε τον εαυτό σας στο να βρείτε γρήγορα ένα καινούριο σχέδιο στην καινούρια θέση».

Μπρονστάιν

Αν ο αντίπαλός σας έχει παρα­πάνω διαφορά για πιόνι σε μια κατά τα άλλα ήρεμη θέση μπορεί εύκολα να γίνει ισοπαλία. Αν όμως έχετε καθαρή διαφορά επιπλέον το κερδοφόρο σχέδιο είναι να δώσετε πί­σω τη διαφορά έτσι ώστε να μείνετε με επιπλέον πιόνι».

Καπαμπλάνκα

«Τα Λευκά αρχίζουν ξαφνικά να παίζουν για τη νίκη. Η σκακιστική λογική δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο. Αν η θέση είναι καθαρά ισορροπημένη, απλά και μόνο η επιθυμία να κερδί­σεις δεν αλλάζει τα πράγματα».

Μπρονστάιν

«Ακόμα και στον πυρετό της μά­χης του μέσου της παρτίδας ο μετρ πρέπει να έχει στο μυαλό του σκιαγραφημένο κάποιο μελλοντικό φινά­λε».

Μπρονστάιν

 «Το να παίζει κανείς επιδιώκο­ντας περιπλοκές είναι ένα ακραίο μέτρο το οποίο επιτρέπεται να χρη­σιμοποιήσει ο παίχτης μόνο όταν δε μπορεί να βρει ένα καθαρό και λογι­κό σχέδιο».

Αλιέχιν

Το φινάλε

«Μία από τις μεγαλύτερες προ­λήψεις της σύγχρονης θεωρίας εί­ναι η πολύ εξαπλωμένη πίστη στην αριθμητική, και μόνο, υπεροχή ενός πιονιού χωρίς να δίνεται προσοχή στη θέση των κομματιών ή στα ίδια τα πιόνια που φτιάχνουν την αριθμη­τική υπεροχή».

Αλιέχιν

«' Οταν υπάρχουν ανόμοιοι αξιω­ματικοί η επιτιθέμενη πλευρά έχει στην ουσία ένα κομμάτι παραπάνω με σχήμα αξιωματικού».

Μποτβίνικ

•Το φινάλε με ίπους είναι στην ουσία φινάλε με πιόνια».

Μποτβίνικ

(Η σωστή μέθοδος παιχνιδιού στο φινάλε ίππων είναι παρόμοια με ε­κείνη του φινάλε πιονιών δηλαδή Zugzwang, υποστήριξη των μετόπι­σθεν πιονιών, κέρδισμα τέμπο για το βασιλιά κ.ο.κ)

«Σε φινάλε με ανόμοιους αξιωμα­τικούς όταν έχουν και οι δύο πλευ­ρές αδύνατα πιόνια μη προσπαθείτε να πετύχετε μεγάλο υλικό πλεονέ­κτημα».

Μποτβίνικ